Literatuur

Nederlandstalige literatuur

• Arends, Inge, Douwes, Dick & Termeulen, Arend Jan, Prisma van de islam: Begrippen van A tot Z (Utrecht: Uitgeverij Het Spectrum B.V., 1995).
• Attema, Dirk Sijbolt, De Koran: Zijn ontstaan en zijn inhoud (Kampen: Uitgeversmaatschappij J.H. Kok, 1962 [= Boeketreeks, nr. 28]).
• Borst, Henk, van der Kogel, Cor, Koopman, Paul & Verkruijsse, Piet, “Analytische bibliografie en literatuurgeschiedenis: Wonen in het Woord – Leven in de Letter”, Literatuur: Tijdschrift over Nederlandse letterkunde, 5 (1988), 332-341 [dbnl link].
• Buitelaar, Marjo & Motzki, Harald (eds.), De koran: Ontstaan, interpretatie en praktijk (Muiderberg: Dick Coutinho, 1993 [= Publikaties van de Nederlandse Vereniging voor de Studie van het Midden-Oosten en de Islam, Nieuwe Reeks, nr. 12]).
• Driessen, Henk (red.), In het huis van de Islam: Geografie, geschiedenis, geloofsleer, cultuur, economie, politiek (Nijmegen: Uitgeverij SUN, 1997).
• Hulspas, Marcel, Mohammed en het ontstaan van de islam (Amsterdam: Athenaeum/Polak & Van Gennep, 2015).
• Jansen, Johannes J.G., Nieuwe inleiding tot de Islam (Bussum: Uitgeverij Coutinho, 1998), 2de herziene druk.
• Jansen, Johannes J.G., De historische Mohammed: De Mekkaanse verhalen (Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij De Arbeiderspers, 2005).
• Jansen, Johannes J.G., De historische Mohammed: De Medinensische verhalen (Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij De Arbeiderspers, 2007).
• Jaspers, Gerard, “Liet de paus de Koran verbranden?: Enkele notities bij de eerste gedrukte Latijnse Koran (Bazel 1543) en bij de eerste gedrukte Arabische Koran (Venetië 1538)”, Jaarboek van het Nederlands Genootschap van Bibliofielen, 9 (2002), 67-102.
• Juynboll, Theodoor Willem, Handleiding tot de kennis van de Mohammedaansche wet, volgens de leer der Sjâfi‘itische school (Leiden: N.V. Boekhandel en Drukkerij voorheen E.J. Brill, 1930), 4de onveranderde druk.
• Juynboll, Wilhelmina Maria Cornelia, Zeventiende-eeuwsche Beoefenaars van het Arabisch in Nederland (Utrecht: Kemink en Zoon N.V., 1931) [UBU link].
• van Koningsveld, Pieter Sjoerd, De Islam: Een eerste kennismaking met geloofsleer, wet en geschiedenis (Utrecht: Uitgeverij ‘De Ploeg’, 1996), 3de herziene druk.
• Ljamai, Abdelilah, Inleiding tot de studie van de koran: Ontstaansgeschiedenis en methodes van de koranexegese (Zoetermeer: Uitgeverij Meinema, 2005).
• Matthes, Benjamin Frederik, “Proeve eener Makassaarsche vertaling des Korans”, Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde van Nederlandsch-Indië, 5 [= Nieuwe Volgreeks, 1] (1856), 89-106 [JSTOR link].
• Mulder, Eildert & Milo, Thomas, De omstreden bronnen van de islam (Zoetermeer: Uitgeverij Meinema, 2009).
• Pijper, Guillaume Frédéric, Het Boek der Duizend Vragen (Leiden: E.J. Brill, 1924) [Delpher link / Delpher link].
• Pijper, Guillaume Frédéric, “De Ahmadīyah in Indonesia”, in: Bingkisan Budi: Een bundel opstellen aan Dr. Philippus Samuel van Ronkel door vrienden en leerlingen aangeboden op zijn tachtigste verjaardag 1 augustus 1950 (Leiden: A.W. Sijthoff’s Uitgeversmaatschappij N.V., 1950), pp. 247-254.
• Raven, Wim (vert.), Ibn Ishaak: Het leven van Mohammed: De vroegste Arabische verhalen (Amsterdam: Uitgeverij Bulaaq, 2000).
• Raven, Wim, “De weergave van de Koran”, Filter: Tijdschrift over Vertalen, 10 (2003), nr. 3, 31-38 [online bewerking].
• Thijssen-Schoute, C. Louise, “Jan Hendrik Glazemaker: De zeventiende eeuwse aartsvertaler”, in: Uit de Republiek der Letteren: Elf studiën op het gebied der ideeëngeschiedenis van de Gouden Eeuw (Den Haag: Martinus Nijhoff, 1967), pp. 226-261 [Thijssen-Schoute Stichting link].
• Veth, Pieter Johannes, “Iets over vertalingen des Korans in de Talen van den Indischen Archipel”, Tijdschrift voor Nederlandsch Indië, Derde Serie, 1 (1867), Tweede Deel, 303-310 [Internet Archive link].
• Veth, Pieter Johannes, “Mr. S. Keyzer”, Tijdschrift voor Nederlandsch Indië, Derde Serie, 2 (1868), Eerste Deel, 402-413 [Google Books link].
• Vrolijk, Arnoud J.M. & van Leeuwen, Richard, Voortreffelijk en Waardig: 400 jaar Arabische studies in Nederland (Leiden: Rijksmuseum voor Oudheden, 2013).
• Waardenburg, Jacques (red.), Islam: Norm, ideaal en werkelijkheid (Houten: Fibula/Unieboek bv, 2000), 5de herziene druk.
• Wessels, Anton, De Koran verstaan: Een kennismaking met het boek van de islam (Kampen: Uitgeversmaatschappij J.H. Kok, 1986).

Recensies van Nederlandse koranvertalingen (chronologisch)

• Kuenen, Abraham, “Profeet of leugenprofeet?”, De Tijdspiegel, 17 (1860), deel I, 101-111 [Google Books link].
• Land, Jan Pieter Nicolaas, “De Korân en de wording van den Islâm”, De Gids, 25 [= NS, 13] (1861), deel I, 617-662 [dbnl link].
• Baljon jr., Johannes Marinus Simon, “[Recensie van de Ahmadiyya koranvertaling (1953)]”, Nederlands Theologisch Tijdschrift, 9 (1954/55), 103 [pdf link].
• Bonebakker, Seeger Adrianus, “[Recensie van de koranvertaling van Kramers (1956)]”, De Gids, 120 (1957), 332 [dbnl link].
• Drewes, Gerardus Willibrordus Joannes, “[Recensie van de koranvertaling van Kramers (1956)]”, Forum der Letteren, 1 (1960), 214-215 [pdf link / dbnl link].
• Gräf, Erwin, “[Recensie van de koranvertaling van Kramers (1956)]”, Oriens, 16 (1963), 364-368 [JSTOR link].
• Raven, Wim, “De koran, voor moslims opnieuw weergegeven”, Tirade, 35 (1991), 274-281 [pdf link / dbnl link].
• Leemhuis, Fred, “Het vertalen van de Koran: ‘onbegonnen’ werk? Achtergronden en overwegingen bij mijn koranvertaling”, in: M. Buitelaar & H. Motzki (eds.), De koran: Ontstaan, interpretatie en praktijk (Muiderberg: Uitgeverij Coutinho, 1993 [= Publikaties van de Nederlandse Vereniging voor de Studie van het Midden-Oosten en de Islam, Nieuwe Reeks, nr. 12]), pp. 92-110.
• Benali, Abdelkader, “De Koran in Abdoliaans Nederlands: Notities bij een nieuwe koranvertaling”, Ons Erfdeel: Kultureel tijdschrift voor Zuidvlaamse werking in Vlaams-Nederlands-Suidafrikaanse samenwerking, 51 (2008), nr. 3, 18-25 [dbnl link].
• Kraan, Jaap [Jacob Dirk], “Kader Abdolah en de Koran”, Begrip Moslims Christenen, 34 (2008), 198-203 [weblink].
• Hoekman, Jacob, “Nu verkrijgbaar: Herziene Koranvertaling”, Reformatorisch Dagblad, 43 (2014), nr. 281, Accent bijlage, a2-a3 [pdf link].
• Tillema, Erik Jan, “Door alle Korans het bos niet meer zien”, Geloven in Nederland, 2 (2014), nr. 3, 16 [ISSUU link].
• de Ruiter, Jan Jaap, “De Koran is niet altijd heilig”, Volzin: Magazine voor religie en samenleving, 14 (2015), nr. 5, 54 [pdf link].
• Gosker, Reinier, “Een Koran voor protestanten”, Kerk & Israël Onderweg, 19 (2018), nr. 3, 17 [pdf link].

Anderstalige literatuur

• ‘Abd Allāh, Ahmad ‘Alī Muhammad, The Variant Readings of the Qur’ān: A Critical Study of their Historical and Linguistic Origins (Edinburgh: University of Edinburgh, 1984).
• d’Alverny, Marie-Thérèse, “Deux traductions latines du Coran au Moyen-âge”, Archives d’Histoire Doctrinale et Littéraire du Moyen-Âge, 22/23 (1947/48), 69-131.
• Asín y Palacios, Miguel, La Escatología musulmana en la Divina Comedia (Madrid: Imprenta de Estanislao Maestre, 1919) [Internet Archive link] – een ingekorte Engelse vertaling door Harold Sunderland verscheen als Islam and the Divine Comedy (Londen: John Murray, 1926) – een Nederlandse samenvatting van het oorspronkelijke werk verscheen in J.J. Salverda de Grave, “Dante en de Islam”, De Gids, 83 (1919), derde deel, 256-276 [dbnl link].
• Asín y Palacios, Miguel, La Escatología musulmana en la Divina Comedia, seguida de la Historia y crítica de una polémica (Madrid/Granada: Imprenta de la Viuda de Estanislao Maestre, 1943) [Internet Archive link].
• Bergsträßer, Gotthelf, “Koranlesung in Kairo”, Der Islam: Zeitschrift für Geschichte und Kultur des islamischen Orients, 20 (1932), 1-42 [de Gruyter link] & 21 (1933), 110-140 [de Gruyter link] – [beide delen ook in Internet Archive].
• Berriot, François, “Remarques sur la découverte de l’Islam par l’Occident, à la fin du Moyen-Age et à la Renaissance”, Bulletin de l’Association d’étude sur l’Humanisme, la Réforme et la Renaissance, 22 (1986), 11-25 [Persee link].
• Binark, Ismet & Eren, Halit, World Bibliography of Translations of the Meanings of the Holy Qur’an: Printed Translations 1515-1980 (Istanbul: Research Centre for Islamic History, Art and Culture, 1986).
• Bobzin, Hartmut, “Jean Bodin über den Venezianer Korandruck von 1537/38”, Wiener Zeitschrift für die Kunde des Morgenlandes, 81 (1991), 91-105.
• Bobzin, Hartmut, “Latin Translations of the Koran: A Short Overview”, Der Islam: Zeitschrift für Geschichte und Kultur des islamischen Orients, 70 (1993), 193-206 [de Gruyter link] – een verkorte Nederlandse vertaling hiervan is afgedrukt in Buitelaar & Motzki (1993), pp. 75-91.
• Bobzin, Hartmut, Der Koran im Zeitalter der Reformation: Studien zur Frühgeschichte der Arabistik und Islamkunde in Europa (Beirut/Stuttgart: Franz Steiner Verlag, 1995 [= Beiruter Texte und Studien, Band 42]) [MENAdoc link].
• Bobzin, Hartmut, “Imitation und Imagination: Bemerkungen zu einigen frühen europäischen Drucken mit arabischen Lettern”, in: U. Marzolph (ed.), Das gedruckte Buch im Vorderen Orient (Dortmund: Verlag für Orientkunde, 2002 [= Beiträge zur Sprach- und Kulturgeschichte des Orients, nr. 34]), pp. 29-49.
• Bobzin, Hartmut, “Translations of the Qur’ān”, in: J.D. McAuliffe (ed.), Encyclopaedia of the Qur’ān (Leiden/Boston: Brill, 2006), vol. 5, pp. 340-358.
• Bobzin, Hartmut, Ließ ein Papst den Koran verbrennen? Mutmaßungen zum Venezianer Korandruck von 1537/38 (München: Bayerische Akademie der Wissenschaften, 2013 [= Sitzungsberichte der Bayerischen Akademie der Wissenschaften: Philosophisch-historische Klasse (2013) , Heft 2]) [BAdW link].
• Bobzin, Hartmut, “Über Theodor Biblianders Arbeit am Koran (1542/3)”, Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft, 136 (2014), 347-363 [MENAdoc link / JSTOR link].
• Boekhoff-van der Voort, Nicolet, Versteegh, Kees & Wagemakers, Joas, The Transmission and Dynamics of the Textual Sources of Islam: Essays in Honour of Harald Motzki (Leiden: Brill, 2011 [= Islamic History and Civilization, nr. 89]).
• Brockopp, Jonathan E. (ed.), The Cambridge Companion to Muhammad (New York: Cambridge University Press, 2010).
• Burman, Thomas E., Reading the Qur’ān in Latin Christendom, 1140-1560 (Philadelphia: University of Philadelphia Press, 2007).
• Burman, Thomas E., “European Qur’an Translations, 1500–1700”, in: D. Thomas & J. Chesworth (eds.), Christian-Muslim Relations. A Bibliographical History: Volume 6. Western Europe (1500–1600) (Leiden/Boston: Brill, 2014 [= History of Christian-Muslim Relations: Texts and Studies, nr. 22]), pp. 25-38.
• Burnett, Charles S.F., “Arabic into Latin in Twelfth-Century Spain: The Works of Hermann of Carinthia”, Mittellateinisches Jahrbuch, 13 (1978), 100-134.
• Cecini, Ulisse, Alcoranus latinus: Eine sprachliche und kulturwissenschaftliche Analyse des Koranübersetzungen von Robert von Ketton und Marcus von Toledo (Berlijn: LIT Verlag, 2012 [= Geschichte und Kultur der Iberischen Welt, Band 10]).
• den Hollander, August, “The Qur’an in the Low Countries: Early Printed Dutch and French Translations”, Quærendo: A Journal Devoted to Manuscripts and Printed Books, 45 (2015), 209-239 [doi link].
• Di Cesare, Michelina, The Pseudo-Historical Image of the Prophet Muḥammad in Medieval Latin Literature: A Repertory (Berlijn/Boston: Walter de Gruyter, 2012 [= Studien zur Geschichte und Kultur des islamischen Orients, Neue Folge, nr. 26]).
• van Dijk, Arjan, “Early Printed Qur’ans: The Dissemination of the Qur’an in the West”, Journal of Qur’anic Studies, 7 (2005), 136-143.
• Gázquez, José Martínez & Gray, Andrew, “Translations of the Qur’an and Other Islamic Texts Before Dante (Twelfth and Thirteenth Centuries)”, Dante Studies, with the Annual Report of the Dante Society, nr. 125 (2007), 79-92 [JSTOR link].
• Glei, Reinhold, Petrus Venerabilis: Schriften zum Islam (Altenberge: Christlich-Islamisches Institut, 1985 [= Corpus Islamo-Christianum, Series latina, Band 1]).
• Hamilton, Alastair, “The Study of Islam in Early Modern Europe”, Archiv für Religionsgeschichte, 3 (2001), 169-182 [de Gruyter link].
• Hamilton, Alastair & Richard, Francis, André Du Ryer and Oriental Studies in Seventeenth-Century France (Oxford: Oxford University Press/The Arcadian Library, 2004).
• Hirschfeld, H., “Historical and Legendary Controversies Between Mohammed and the Rabbis”, The Jewish Quarterly Review, 10 (1897), 100-116 [JSTOR link].
• Ichwan, Moch Nur, “Differing Responses to an Ahmadi Translation and Exegesis: The Holy Qur’ân in Egypt and Indonesia”, Archipel: études interdisciplinaires sur le monde insulindien, 62 (2001), 143-161 [Persee link].
• Kassis, Hanna E., A Concordance of the Qur’an (Berkeley [etc.]: University of California Press, 1983).
• Larzul, Sylvette, “Les premières traductions françaises du Coran (XVIIe-XIXe siècles)”, Archives de sciences sociales des religions, 147 (2009), 147-165 [ASSR link].
• Locate-Timol, Samia, Makkan and Madinan Revelations: A Comparative Study (Leeds: University of Leeds, 2008) [eThesis link].
• McAuliffe, Jane Dammen (ed.), The Cambridge Companion to the Qur’ān (Cambridge: Cambridge University Press, 2007).
• Melchert, Christopher, “Ibn Mujāhid and the Establishment of Seven Qur’anic Readings”, Studia Islamica, 91 (2000), 5-22 [JSTOR link].
• Nuovo, Angela, “Il Corano arabo ritrovato (Venezia, P. e A. Paganini, tra l’agosto 1537 e l’agosto 1538)”, La Bibliofilía: Raccolta di storia del libro e di bibliografia, 89 (1987), 237-271 – verscheen ook in een Engelse vertaling als “A Lost Arabic Koran Rediscovered”, The Library: The Transactions of the Bibliographical Society, Sixth Series, 12 (1990), 273-292.
• Nuovo, Angela, The Book Trade in the Italian Renaissance (Leiden/Boston: Brill, 2013 [= Library of the Written Word, nr. 26 = The Handpress World, nr. 20]), pp. 79-80 & 119-120.
• Pearson, J.D., “Bibliography of Translations of the Qur’ān into European Languages”, in: A.F.L. Beeston et al (eds), Arabic Literature to the End of the Umayyad Period (Cambridge: Cambridge University Press, 1983), pp. 502-520.
• Reeves, Minou, Muhammad in Europe: A Thousand Years of Western Myth-Making (Reading: Garnet Publishing, 2000).
• Reynolds, Gabriel Said (ed.), The Qur’ān in its Historical Context (Londen/New York: Routledge, 2008).
• Robinson, Neal, Discovering the Qur’an: A Contemporary Approach to a Veiled Text. Second Edition (London: SMC Press, 2003).
• Saviello, Alberto, Imaginationen des Islam: Bildliche Darstellungen des Propheten Mohammed im westeuropäischen Buchdruck bis in 19. Jahrhundert (Berlijn [etc.]: Walter de Gruyter, 2015).
• Shalem, Avinoam (ed.), Constructing the Image of Muhammad in Europe (Berlijn [etc.]: Walter De Gruyter, 2013).
• Spitaler, Anton, Die Verszählung des Koran nach islamischer Überlieferung (München: Bayerische Akademie der Wissenschaften, 1935 [= Sitzungsberichte der Bayerischen Akademie der Wissenschaften: Philosophisch-historische Klasse (1935), Heft 11]) [BAdW link].
• Stanton, Herbert Udny Weitbrecht, The Teaching of the Qur’an: With an Account of its Growth and a Subject Index (London: Central Board of Missions and Society for Promoting Christian Knowledge, 1919) [Internet Archive link].
• Strickland, Debra Higgs, Saracens, Demons, & Jews: Making Monsters in Medieval Art (Princeton/Oxford: Princeton University Press, 2003).
• Tadros, Fawzi Mikhail, The Holy Koran in the Library of Congress: A Bibliography (Washington: Library of Congress, 1993) [Internet Archive link].
• Welch, Alford T. [et al], “al-Ḳur’ān”, in: C.E. Bosworth, E. van Donzel, B. Lewis & Ch. Pellat (eds.), The Encyclopaedia of Islam: New Edition (Leiden: E.J. Brill, 1986), vol. 5, pp. 400-432.

Websites

• Al-Quran – Online Quranic Project: meer dan 140 vertalingen van de Koran in 35 talen waaronder de Nederlandse koranvertalingen van Salomon Keyzer (1860), Frederik Leemhuis (1989) en Stichting Islamitisch Cultureel Centrum Nederland (1996).
• Kuran.nl: de Koran in het Nederlands, gebaseerd op de koranvertalingen van Frederik Leemhuis (1989) en Stichting Islamitisch Cultureel Centrum Nederland (1996).

Deze website is nog in ontwikkeling – opbouwende kritiek en melding van storende fouten en omissies worden op prijs gesteld.

Met dank aan Henk Borst (J.P. Thijsse College Castricum), Marieke van Delft (Koninklijke Bibliotheek Den Haag), Albert Ronhaar (Uitgeverij Skandalon) en Arnoud J.M. Vrolijk (Universiteitsbibliotheek Leiden) voor aanvullingen en verbeteringen.