Beroerte

Bij een beroerte gaat het om een herseninfarct of een -bloeding. Bij een herseninfarct wordt een bloedvat in de hersenen afgesloten en bij een bloeding scheurt er een bloedvaatje. In beide gevallen krijgt een deel van de hersenen geen bloed.

Bij een beroerte gaat het in 80% van de gevallen om een herseninfarct en in 20% om een hersenbloeding.

Verschillende vormen

Bij een beroerte of CVA kan er sprake zijn van een:

  • TIA: een kortdurende afsluiting van een bloedvat in de hersenen met tijdelijke uitvalsverschijnselen
  • Herseninfarct: een langer durende afsluiting van een bloedvat
  • Hersenbloeding: een scheurtje in een bloedvat, waardoor bloed in het omringende hersenweefsel stroomt

Signalen beroerte

Plotselinge verschijnselen bij een beroerte zijn:

  • scheeftrekkend gezicht of een scheve mond
  • verlamming in een arm of been
  • spraakproblemen of wartaal
  • problemen met zien
  • hevige draaiduizeligheid of coördinatieproblemen
  • zeer ernstige hoofdpijn zonder oorzaak (alleen bij een hersenbloeding)

Bij een een beroerte is snel handelen van levensbelang en het voorkomt blijvende schade.

Gevolgen van een beroerte

Een beroerte kan leiden tot:

  • verlammingen
  • spreek- en taalstoornissen
  • concentratie- of geheugenstoornissen
  • problemen bij het zien 
  • veranderingen in gedrag en persoonlijkheid

Deze gevolgen hangen af van de grootte en de plaats van het getroffen gebied in de hersenen.

De rechterkant van onze hersenen sturen de linkerkant van het lichaam aan. Bij een beroerte in de rechterhelft ontstaan er daarom uitvalsverschijnselen aan de linkerkant van het lichaam. En andersom.

Beroerte in de linkerhelft

In het linkerdeel van de hersenen zitten centra voor onder andere spreken, taal en het herkennen van voorwerpen

Gevolgen van een beroerte in de linkerhersenhelft kunnen zijn:

  • verlammingen aan de rechterkant van het lichaam
  • geen goed zicht aan de rechterkant van beide ogen
  • niet reageren op signalen aan de rechterkant van het lichaam (neglect)
  • problemen met spreken, lezen en schrijven 

Beroerte in de rechterhelft

Bij de meeste mensen liggen in de rechterhelft centra voor ruimtelijk inzicht, emoties, sociaal gedrag en muzikaal gevoel

Mogelijke gevolgen van een beroerte in de rechterhersenhelft:

  • verlamming aan de linkerkant van het lichaam
  • geen goed zicht aan de linkerkant van beide ogen
  • niet reageren op signalen aan de linkerkant van het lichaam (neglect)
  • problemen met ruimtelijke waarneming (afstand, diepte, beweging)
  • sociaal-emotionele problemen

Beroerte in de kleine hersenen

De kleine hersenen sturen en coördineren de bewegingen. Hier bevindt zich het centrum van de fijne coördinatie. Bij een beroerte in de kleine hersenen is de fijne motoriek verstoord. Bewegingen kunnen schokkerig zijn of onhandig overkomen.

Beroerte in de hersenstam

De hersenstam is van levensbelang. Het vormt de verbinding tussen de hersenen en het ruggenmerg. De hersenstam regelt belangrijke functies zoals:

  • bloeddruk
  • lichaamstemperatuur
  • hartslag en ademhaling

Een hersenstaminfarct is meestal ernstig. Zelfs een redelijk klein infarct in de hersenstam kan veel schade aanrichten. Een groot hersenstaminfarct verloopt meestal fataal, als bijvoorbeeld de ademhaling, bloeddruk of hartslag wegvalt.

Medische termen

Na een beroerte gebruikt een arts soms moeilijke termen voor de stoornissen die zijn ontstaan, zoals apraxie, afasie, Dysartrie of neglect. Lees wat ze betekenen.

Apraxie

Apraxie kan een beperking zijn na een beroerte. Bij apraxie heeft de patiënt moeite met het uitvoeren van dagelijkse handelingen zoals aankleden, koken en koffie zetten. Hij weet niet in welke volgorde de handeling hoort, of vergeet een stap.

Afasie

Als het taalcentrum beschadigd is, kan de taalstoornis afasie optreden.

Een patiënt met afasie:

  • weet wat hij wil zeggen, maar kan de woorden niet vinden
  • zegt helemaal niets, of spreekt slechts enkele woorden
  • spreekt wartaal
  • begrijpt de gesproken taal niet, het lijkt alsof iedereen een vreemde taal spreekt
  • heeft moeite met lezen en schrijven

Dysartrie

Bij een spraakstoornis (dysartrie) heeft de patiënt moeite met het duidelijk uitspreken van woorden. Bijvoorbeeld door een gezichtsverlamming aan 1 kant. Hij begrijpt meestal heel goed wat er tegen hem wordt gezegd.

Neglect

Neglect is een stoornis in de waarneming aan 1 kant van het lichaam. De patiënt kan de prikkels van de zintuigen dan niet meer centraal verwerken. De patiënt heeft minder aandacht voor een kant van het lichaam of de omgeving aan die zijde maar is zich hiervan niet altijd bewust.

Enkele kenmerken van neglect zijn:

  • tegen obstakels aan botsen, zoals deurposten
  • bord half leeg eten
  • slechts een kant van het lichaam wassen of aankleden
  • problemen met lezen, schrijven en klok kijken
  • in een groep de mensen aan een bepaalde kant negeren

Minder zichtbare gevolgen

Bij een beroerte vallen lichamelijke beperkingen meteen op. Er zijn ook veel veranderingen die minder zichtbaar zijn, maar wel een grote impact hebben op de patiënt zelf en de mensen in de omgeving.

De patiënt is na een beroerte:

  • sneller moe
  • vergeetachtig of heeft moeite zich te concentreren
  • impulsief of overschat zijn eigen mogelijkheden
  • minder goed in ruimtelijk inzicht
  • sneller bang, onzeker of depressief
  • minder flexibel, sneller emotioneel, geprikkeld of agressief
 

Diagnose van een beroerte

Aan de buitenkant is niet te zien of iemand een herseninfarct of -bloeding heeft. Daar is onderzoek voor nodig. Meestal is dit een CT-scan, omdat deze overal aanwezig is en hiermee snel en makkelijk onderzocht kan worden of iemand een herseninfarct of -bloeding heeft.  

Bij twijfel maakt de arts een MRI.

In de dagen na een beroerte krijgt iemand vervolgonderzoeken, zoals een bloeddrukmeting, ECG (hartfilmpje), echo-onderzoek of angiografie.

Behandeling van een beroerte

Er bestaan verschillende behandelingen voor een herseninfarct en een hersenbloeding.

Tijdens revalidatie leert de patiënt om weer zoveel mogelijk zelfstandig te functioneren. Door revalidatie na een beroerte kan iemand helemaal of gedeeltelijk herstellen.

Veelgestelde vragen

Mag ik autorijden na TIA of herseninfarct?

Voor het rijden na een herseninfarct of TIA gelden de volgende regels:

Privégebruik auto

Een patiënt mag tot 2 weken na de uitvalsverschijnselen bij een herseninfarct of TIA niet rijden. Na deze 2 weken beoordeelt de keurend arts (huisarts of basisarts) of er nog lichamelijke of geestelijke functiestoornissen zijn die de rijvaardigheid beïnvloeden. De door de arts ingevulde vragenlijst moet samen met de ingevulde Eigen Verklaring opgestuurd worden naar het CBR.

Zijn er na die 2 weken nog functiestoornissen, dan mag de patiënt 3 maanden niet rijden. Na deze 3 maanden stelt de neuroloog of revalidatie-arts een specialistisch rapport op. Daarnaast is ook een rijtest bij het CBR vereist om de rijgeschiktheid te beoordelen. De nieuwe rijgeschiktheid geldt voor maximaal 5 jaar.

Beroepschauffeurs

Voor beroepschauffeurs gelden iets andere regels. Zij mogen de eerste 4 weken niet rijden. Na 4 weken beoordeelt de keurend arts (huisarts of basisarts) of er nog lichamelijke of geestelijke functiestoornissen zijn die de rijvaardigheid beïnvloeden. De door de arts ingevulde vragenlijst moet samen met de ingevulde Eigen Verklaring opgestuurd worden naar het CBR.

Op basis hiervan kan hij beroepschauffeurs geschikt verklaren voor rijbewijzen van groep 2 voor onbepaalde tijd.

Als er na 4 weken nog beperkingen zijn, dan zijn zij ongeschikt tot 3e maanden na het ontstaan van de uitvalsverschijnselen. Daarna is een specialistisch rapport, opgesteld door een neuroloog of een revalidatiearts, vereist. En kan een rijtest van het CBR nodig zijn voor de beoordeling.

Mag ik autorijden na een hersenbloeding?

Na een hersenbloeding gelden andere regels voor autorijden.

De neuroloog beoordeelt dit voor elke patiënt apart. Afwijkingen in de bloedvaten van de hersenen kunnen groeien of verdwijnen, en daarom is er iedere 3 jaar een herkeuring nodig.



  • Actualiteiten

  • Steeds meer partijen werken samen aan een rookvrije toekomst voor kinderen
  • Tweede Kamer vervolgt debat over andere donorwet
  • Hartstichting en het KPN Mooiste Contact Fonds zetten zich in voor jongeren met hartaandoening
  • Oproep aan Tweede Kamer: dicht hiaten in zelfregulering kindermarketing
  • Voetballegende Johan Cruijff (68) overleden
  • Informatie

  • Brochures
  • Verhalen
  • Persberichten
  • Wetenschappers
  • Vrijwilligers
  • Contact

  • Vragen over hart- of vaatziekten?
  • Vragen over uw donateurschap?
  • Voor al uw overige vragen kunt u ons bereiken via
  • Wetenschappers
  • Vrijwilligers