Tips voor het schrijven van een literatuurstudie

Naam Achternaam

Een literatuurstudie is simpel gezegd een verslag van wat je hebt gelezen over een bepaald onderwerp. Aan een academische literatuurstudie worden natuurlijk wel bepaalde eisen gesteld, met betrekking tot vorm, volledigheid, toegankelijkheid, juistheid, en uitvoering. Daar hebben we het later over.

Georg Friedrich Kersting (1785-1847). Lesender bei Lampenlicht (1814).

1. Spraakverwarring. De term “literatuurstudie” kan verschillende dingen betekenen. Bijvoorbeeld: huiswerk dat je moet doen (“veel boeken lezen”) om goed voorbereid aan een praktisch onderzoek te kunnen beginnen. Op deze pagina wordt met “literatuurstudie” een complete scriptie bedoeld, te weten, een op zichzelf staand, gestructureerd en volledig verslag van wat je hebt gelezen over een bepaald onderwerp. Het verslag moet voldoen aan academische standaarden. Deze standaarden worden deels gegeven in de scriptie-handleiding van je opleiding (zo die bestaat) en deels impliciet. Daarnaast moet het verslag bruikbaar zijn voor iemand uit jouw opleiding om als inleiding te worden gebruikt tot het door jou gekozen scriptie-onderwerp.
2. Waarom een literatuurstudie? Veel mensen die aan een scriptie willen beginnen, wijzen de optie om een literatuurstudie uit te voeren af als saai. Het lijkt immers altijd veel leuker om te experimenteren, enquetes af te nemen, simulaties te schrijven, en te programmeren. Toch kan een literatuurstudie erg veel toevoegen. Mits goed uitgevoerd kan een literatuurstudie veel inzicht geven in de stand van zaken omtrent een wetenschappelijk vraagstuk. Daarnaast kan een literatuurstudie dienen als inleiding tot het onderwerp voor anderen. Een goed uitgevoerde literatuurstudie is toegankelijk, overzichtelijk, beknopt, compleet, zorgvuldig en juist (i.e., in overeenstemming met de feiten). Een literatuurstudie gaat in de regel langer mee dan een scriptie die verslag doet van experimenteel onderzoek of programmeerwerk.

3. Onderwerp. Hoe kies je je onderwerp? Door een goede progbleemstelling (onderzoeksvraag) te kiezen. Hoe kies je een goede vraag? Door bekend te zijn met een onderwerp en daar iets uit te pikken, bijvoorbeeld iets wat je opvalt, iets wat je raar vind, iets wat je voor verbetering vatbaar acht, of iets waar je het niet mee eens bent. Schrijf je verbazing op in de vorm van een vraag. In eerste instantie is deze vraag bijna altijd te algemeen. Het onderzoek naar een te algemene vraag vereist erg veel werk, en dat krijg je nooit af tenzij je tijd en energie genoeg hebt. Maak de vraag in de loop van dagen of weken steeds specifieker door in te zoomen op wat je echt belangrijk vind. Denk vooral ook aan wat haalbaar is in de beantwoording. Wees in die zin dus ook slim in het formuleren van je vraag door jezelf iets af te vragen waarvan je inschat dat het antwoord makkelijk is “in te koppen”. Schaaf net zo lang totdat je inschat dat in het bestek van een scriptie een compleet antwoord te geven is. Vaak moet een probleemstelling meerdere keren specifieker worden gemaakt voordat deze geschikt is voor een literatuurstudie.
4. Scholarship. Een scholar is iemand die schrijft en werkt volgens academische standaarden. XXXXXXXXXXXXXXXX Geen eigen mening. XXXXXXXXXXXXX Een literatuurstudie is daarmee de oervorm van een scriptie.
5. Eigen mening Het opschrijven van eigen inzichten komt bij een literatuurstudie altijd op de tweede plaats. De lezer is waarschijnlijk pas geïnteresseerd in jouw mening als je hebt laten zien het onderwerp zélf goed te kunnen samenvatten. Dus bij een literatuurstudie gaat het er vooral om dat je eerst zo goed mogelijk het onderwerp zelf neerzet, in eigen woorden, en zo mogelijk nog beter dan de oorspronkelijke auteurs zelf hebben gedaan. Dat laatste is natuurlijk erg ambiteus, maar het gaat om het idee.
6. Structuur. Je verslag dient gestructureerd te zijn. Dit is geen open deur. Veel verslagen zijn onvoldoende gestructureerd, en dat geldt niet minder voor literatuurstudies. Het opzetten van goede structuur vereist een intellectuele inspanning. Toch is er wel een soort oer-indeling te bedenken. Eén van de meest eenvoudige voorbeelden van een structuur voor een literatuurstudie is de volgende:

   1. Inleiding. Hier beschrijf je de vraag aan de hand waarvan je de literatuurstudie gaat doen. De kwaliteit en de scherpte van je vraag (ook wel: probleemstelling) bepaalt grotendeels de kwaliteit en de lengte van je literatuurstudie. Een specifieke vraag zorgt er voor dat je literatuur-onderzoek sneller is afgerond.
   2. Antwoord van bron 1, zo goed mogelijk herbeschreven in eigen woorden, gevolgd door een korte uitleg (ook wel: duiding, interpretatie) van dit antwoord. Dus eerst beschrijf je in eigen woorden het feitelijke antwoord van bron 1 (beter als bron 1 dat zelf heeft gedaan), en dan leg je aan de de lezer uit wat volgens jou de bedoeling van Antwoord 1 is. Dit laatste is niet hetzelfde als het geven van een eigen mening. Er wordt in dit stadium alleen van je gevraagd moeite te doen uit te leggen wat Bron 1 met Antwoord 1 bedoeld. Eerst feitelijk, en dan interpreterend.
   3. Feitelijk antwoord van bron 2 + duiding.
   4. Feitelijk antwoord van bron 3 + duiding. (Meer bronnen zijn niet interessant---kies de drie belangrijkste zou ik zeggen.)
   5. Een sectie waaarin je verschillende antoorden met elkaar vergelijkt. Niet met een oordeel, maar gewoon neutraal en feitelijk. Handig is om van tevoren een lijstje met criteria aan te leggen aan de hand waarvan je de verschillene antwoorden met elkaar vergelijkt. Dat is systematischer en komt de structuur van een vergelijk-sectie ten goede. Na deze vergelijking is er ruimte voor het leggen van verbanden en het opschrijven van eigen inzichten.
   6. Samenvatting van een halve à één A4. Hier vat je nog eens kort samen wat je over ht onderwerp hebt gevonden, en wat je in de discussiesectie hebt geconcludeerd.

   Dat is het wel zo'n beetje. Gaat jouw verslag ook een vervelende zoektocht voor de lezer worden, of wordt het een overzichtelijke rondleiding door een mooi georganiseerde structuur?

Succes! Zie ook:

• Het schrijven van een wetenschappelijke tekst.
• Het inleiden van een wetenschappelijke tekst.
• Het afsluiten van een wetenschappelijke tekst.
• Het schrijven van een literatuurstudie.
• Bachelor eindwerkstuk KI.
• Doing empirical research with the help of Netlogo and R
• Tips voor het opereren in vergaderingen.

Translate to en, de, fr, ru, sl, or sk.